Το κοινοβούλιο της Αιγύπτου, αποφάσισε σε συνεδρίαση κεκλεισμένων των θυρών, την ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων στο εξωτερικό για την καταπολέμηση «εγκληματικών πολιτοφυλακών» και «ξένων τρομοκρατικών ομάδων» σε ένα «δυτικό μέτωπο» (δηλαδή στη Λιβύη). Ουσιαστικά, η αιγυπτιακή βουλή εξουσιοδότησε τον πρόεδρο της χώρας, Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι, προκειμένου να αναπτύξει στρατεύματα στη Λιβύη, στην περίπτωση που η κυβέρνηση της Τρίπολης επιχειρήσει την ανάκτηση της πόλης Σύρτη. Όπως τονίζει η απόφαση, τα αιγυπτιακά στρατεύματα θα υπερασπιστούν την εθνική ασφάλεια.

Προηγουμένως, η λιβυκή βουλή των Αντιπροσώπων, η οποία εδρεύει στο Τομπρούκ και βρίσκεται σε αντιπαράθεση με την διεθνώς αναγνωρισμένη Κυβέρνηση Εθνικής Συνεννόησης (GNA) του Φαγιέζ Αλ Σάρατζ, εξέφρασε την υποστήριξή της για τη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας. Ζήτησε μάλιστα την υπογραφή ανάλογης συμφωνίας μεταξύ της ίδιας και της Βουλής των Ελλήνων, αίτημα που στηρίζει ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός (LNA) του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ. Η κίνηση έχει υψηλό συμβολισμό, καθώς η κυβέρνηση Σάρατζ, η οποία βασίζεται στη στρατιωτική βοήθεια της Τουρκίας του νεοσουλτάνου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει υπογράψει μνημόνιο με την Άγκυρα το οποίο αγνοεί την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ των ελληνικών νησιών, στη βάση της παράλογης τουρκικής θεωρίας ότι τα νησιά δεν διαθέτουν ΑΟΖ, παρά μόνον χωρικά ύδατα, κάτι που αντικρούεται με το Διεθνές Δίκαιο.

Λίγες μέρες αφότου το κοινοβούλιο της Αιγύπτου έδωσε το πράσινο φως για δυνητική στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη, για να υποστηρίξει τον Χαλίφα Χαφτάρ, πραγματοποιήθηκαν τα σχόλια του Ιμπραήμ Καλίν, εκπροσώπου του Τούρκου προέδρου. Συγκεκριμένα, ο κ. Καλίν δήλωσε ότι «η πρόσφατη ανακοίνωση της αιγυπτιακής κυβέρνησης και του κοινοβουλίου που δίνει στην κυβέρνηση την εντολή – ή την άδεια – για την αποστολή αιγυπτιακών στρατευμάτων στη Λιβύη είναι πολύ αντιπαραγωγική».

Η Τουρκία προειδοποίησε την Αίγυπτο κατά μίας πιθανής ανάπτυξης δυνάμεών της στον εμφύλιο πόλεμο της Λιβύης και επέκρινε έντονα τον ρόλο του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, υπογραμμίζοντας έτσι την απειλή κλιμάκωσης της βίας και των γεωπολιτικών εντάσεων στην πλούσια σε πετρέλαιο χώρα. Ουσιαστικά, η Τουρκία εξασφάλισε στρατιωτική και διπλωματική υποστήριξή προς την διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης με έδρα την Τρίπολη, με αντάλλαγμα να πραγματοποιηθεί συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ που έψαχνε απεγνωσμένα ο Ερντογάν για να του παρέχει νομιμότητα στις παράνομες ενέργειες του.

Η απόφαση του αιγυπτιακού κοινοβουλίου αυξάνει τον κίνδυνο άμεσης σύγκρουσης με την Τουρκία, η οποία έχει ισχυροποιήσει τη θέση της στη Λιβύη. Η Άγκυρα υποστηρίζει την διεθνώς αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας με έδρα την Τρίπολη υπό τον πρωθυπουργό Φαγιέζ Αλ Σάρατζ. Από την άλλη πλευρά, η Αίγυπτος πραγματοποιεί εκστρατεία, από κοινού με τη Ρωσία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, υπέρ του στρατηγού Χαλιφά Χαφτάρ, ο οποίος συνδέεται με το λεγόμενο «εξόριστο κοινοβούλιο» στο Τομπρούκ της Ανατολικής Λιβύης.

Η Άγκυρα θέσπισε ένα σχέδιο για να αυξήσει τις δυνάμεις και τον στρατιωτικό της εξοπλισμό στη Λιβύη, ώστε να αντιμετωπίσει τις αιγυπτιακές δυνάμεις σε περίπτωση που το Κάιρο αποφασίσει να παρέμβει. Αφού, η Άγκυρα, υπέγραψε με τον Σάρατζ μνημόνιο για τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών, βοήθησε τον Λίβυο πρωθυπουργό να απωθήσει την επίθεση εναντίον της Τρίπολης και να βάλει στο στόχαστρο την πόλη Σύρτη για να την ανακαταλάβει και να ανοίξει δρόμο προς την Ανατολική Λιβύη και τις πετρελαιοπηγές της. Η Σύρτη θεωρείται η πύλη προς τις πετρελαιοπηγές και τους τερματικούς σταθμούς εξαγωγής πετρελαίου, που ξεκινούν λίγο ανατολικότερα, φθάνουν σχεδόν μέχρι τη Βεγγάζη και ελέγχονται από τον Χαφτάρ. Ο στρατός του Χαφτάρ κατέλαβε τη Σύρτη στις αρχές Ιανουαρίου, ύστερα από μάχη με τον στρατό του Σάρατζ. Από τις αρχές Ιουνίου, ο στρατός του Σάρατζ προσπαθεί να την ανακαταλάβει. Η Αίγυπτος δηλώνει έτοιμη να εισβάλει για «να προστατεύσει το μέτωπο Σύρτης – Τζούφρα από την κυβέρνηση της Τρίπολης και τους Τούρκους συμμάχους της».

Ο πόλεμος στη Λιβύη είναι στην πραγματικότητα μια πολύπλευρη παρτίδα σκακιού ανάμεσα σε διαφορετικούς ξένους παίκτες. Στις μάχες στο έδαφος, λαμβάνουν μέρος χιλιάδες Σύριοι, Σουδανοί και Ρώσοι μισθοφόροι. Στον αέρα, διάφορες χώρες αναπτύσσουν όλο και μεγαλύτερο αριθμό drones, πολεμικών αεροσκαφών και πυραύλων. Σε ορισμένα πεδία μαχών στη Λιβύη δεν πολεμά κανένας Λίβυος. Έτσι, οι χώρες που εμπλέκονται, χρησιμοποιώντας μισθοφόρους, διεξάγουν πολέμους με χαμηλό κόστος, οικονομικό και πολιτικό.

Όσο η κυβέρνηση της Εθνικής Συμφωνίας «απλώνεται» στην λιβυκή επικράτεια και ενισχύει τη νομιμότητά της, τόση υπόσταση αποκτά το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Αν, τελικώς, οι κυβερνητικοί με τη στήριξη της Άγκυρας, θέσουν υπό τον έλεγχό τους και τη Σύρτη, τότε οι συζητήσεις για την οριοθέτηση την οποία έχουν συμφωνήσει Λιβύη και Τουρκία, αγνοώντας Ελλάδα και Αίγυπτο, θα ξεκινήσουν από άλλη βάση. Γι’ αυτό, η Ελλάδα οφείλει να τελειώσει όσο το δυνατόν νωρίτερα τη συμφωνία της οριοθέτησης με την Αίγυπτο, η οποία στην πράξη θα ακυρώνει το τουρκολιβυκό μνημόνιο και θα δίνει ακόμα ισχυρότερα νομικά ερείσματα στην ελληνική πλευρά. Εξυπακούεται όμως ότι αυτό δεν πρέπει να ωθήσει την Ελλάδα να υπογράψει μια συμφωνία που δεν θα εξασφαλίζει πλήρη επήρεια στο Καστελλόριζο και θα ακυρώνεται έτσι το τρικρατικό σημείο συνάντησης των ΑΟΖ Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου, απομονώνοντας ενεργειακά την Κύπρο από τον υπόλοιπο Ελληνισμό.

Γραφείο Τύπου
Π.Ε.Ο.Φ Θεσσαλονίκης