Μια νέα προσπάθεια ακύρωσης του τουρκολιβυκού μνημονίου, εγκαινίασαν Λευκωσία και Αθήνα με επιστολές που απέστειλαν αμφότεροι αξιωματούχοι προς τον ΟΗΕ. Ο λιβυκός εμφύλιος συνεχίζεται με ενισχυμένη ένταση εδώ και σχεδόν έξι μήνες, με τις δυνάμεις του Χαλίφα Χάφταρ να μην δείχνουν ακόμα ικανές να κερδίσουν ολοκληρωτικά τον πόλεμο κατά του φιλοτουρκικού καθεστώτος. Αυτό συνεπάγεται πως το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο παραμένει σε ισχύ και κατά πάσα πιθανότητα θα συνεχίσει να παραμένει. Γι’ αυτό, μετά την Κύπρο, η Μητροπολιτική Ελλάδα προχώρησε σε ρηματική διακοίνωση στον ΟΗΕ, με την οποία το αποδομεί και το ανακηρύσσει παράνομο και ως μη έχον ουδεμία νομική ισχύ.
Μετά την επιστολή του Μονίμου Αντιπροσώπου της Κύπρου στον ΟΗΕ, η Ελληνίδα Μόνιμη Αντιπρόσωπος Μαρία Θεοφίλη, με επιστολή η οποία δημοσιεύθηκε ως έγγραφο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 21 Απριλίου, παρέθεσε πλήθος πολιτικών και νομικών επιχειρημάτων που αποδομούν το Τουρκολυβικό Μνημόνιο. Στην επιστολή επισημαίνεται προς υπεράσπιση της ελληνικής πλευράς, ότι με το Μνημόνιο, τις συντεταγμένες του και τον επισυναπτόμενο χάρτη (που περιλαμβάνονται στην επιστολή του Τούρκου Μονίμου Αντιπροσώπου Φ. Σινίρογλου της 17ης Μαρτίου και παρατίθενται στη συνέχεια),
«– Παραβιάζονται κατάφωρα τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και άλλων γειτονικών κρατών
– Παραβιάζεται το αδιαίρετο της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας της Ελλάδας
– Προβάλλεται η ακυρότητα του Μνημονίου καθώς έχει συναφθεί κατά παράβαση της Πολιτικής Συμφωνίας στην Λιβύη
– Τονίζεται ότι η Τουρκία και η Λιβύη δεν έχουν απέναντι ή παρακείμενες ακτές και, ως εκ τούτου, δεν έχουν κοινά θαλάσσια σύνορα. Κατά συνέπεια, δεν υπάρχει γεωγραφική και, συνεπώς ούτε νομική βάση για τη σύναψη συμφωνίας θαλάσσιας οριοθέτησης.
– Απορρίπτεται η «δόλια» και επιλεκτική επίκληση αρχών του Διεθνούς Δικαίου (όπως «η παρουσία των ελληνικών νησιών στην λάθος πλευρά της μέσης γραμμής» ή η εξαφάνιση των θαλασσίων ζωνών των νησιών εκτός των χωρικών υδάτων τους)
– Ο χάρτης χαρακτηρίζεται εργαλείο «μολυσμένο από τους ίδιους παράνομους ισχυρισμούς τους οποίους έχει ως στόχο να νομιμοποιήσει και καταδεικνύει την προσπάθεια της Τουρκίας «να αναδιαμορφώσει την γεωγραφία της περιοχής αγνοώντας εντελώς την ελληνική επικράτεια και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών της περιοχής.
– Η Ελλάδα δηλώνει τέλος ότι το Μνημόνιο και ο Χάρτης που το συνοδεύει δεν έχουν νομικές συνέπειες, δεν μπορεί να γίνει επίκλησή τους έναντι της Ελλάδας η οποία τονίζει ότι «διατηρεί όλα τα δικαιώματα που έχει ipso facto και ab initio στην συγκεκριμένη περιοχή».
Οι κινήσεις όμως ακύρωσης της συμφωνίας δεν έμειναν μέχρι εκεί, αφού οι έξι μήνες καθυστέρησης απαιτούν αποφασιστικότερες κινήσεις κατά των δυνάμεων που απειλούν την ελληνική κυριαρχία. Η ΚΔ με νέα επιστολή της στις 30 Απριλίου προς τον ΟΗΕ καταγγέλλει την νέα παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της, με την πραγματοποίηση της παράνομης γεώτρησης στο Οικόπεδο 6 από το γεωτρύπανο Yavuz, προχωρώντας έτσι σε μια πολύπλευρη «νομική» επίθεση προς την Τουρκία και τις παραβιάσεις της.
Η επιστολή ανέφερε, «Γνωρίζοντας την έλλειψη νομικής βάσης για τις ιμπεριαλιστικές φιλοδοξίες της, η Τουρκία προσπαθεί να δημιουργήσει τετελεσμένα για να επιβάλει μια πραγματικότητα που ενσαρκώνει τις πιο ακραίες απαιτήσεις της. Παραβλέποντας τις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών να μειώσουν τις συγκρούσεις μέσω μιας παγκόσμιας κατάπαυσης του πυρός εν μέσω μιας σοβαρής παγκόσμιας κρίσης στον τομέα της υγείας, η Τουρκία επιλέγει να κλιμακώσει τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο για άλλη μια φορά, σύμφωνα με τους άξονες της μακροχρόνιας πολιτικής της: επεκτατισμός, περιφερειακή ηγεμονία, άρνηση και σφετερισμός των δικαιωμάτων άλλων κρατών στην περιοχή, και νομικός και γεωγραφικός αναθεωρητισμός..».
Από Αθηναϊκής πλευράς, η μακροσκελής διακοίνωση εμπεριείχε αποδείξεις, στοιχεία και επιχειρήματα που στηρίζουν την ελλαδική θέση περί παρανομίας και ακυρότητας του μνημονίου. Μέσω αυτής, η κ. Θεοφίλη απάντησε στην επιστολή της 18ης Μαρτίου 2020 του Μόνιμου Αντιπροσώπου της Τουρκίας προς τα Ηνωμένα Έθνη, με την οποία η Άγκυρα επιμένει για την επικύρωση του μνημονίου από τον διεθνή οργανισμό, σημειώνοντας μάλιστα ότι όλες οι έρευνες και γεωτρήσεις της Τουρκίας, που παράνομα γίνονται στην Κυπριακή ΑΟΖ , αφορούν περιοχές της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, παρά το γεγονός φυσικά ότι ορισμένες από αυτές γίνονται σε απόσταση αναπνοής από το νησί. Η εισαγωγή της τουρκικής επιστολής αναφέρει πως «Σε πολλές περιπτώσεις, μέσω των διακοινώσεων της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Τουρκίας, (σ.σ. κάνει αναφορά σε μια σειρά από ρηματικές διακοινώσεις και επιστολές που έχει καταθέσει), η Τουρκία υπέβαλε στα Ηνωμένα Έθνη τα αυτοδίκαια και εξ υπαρχής νόμιμα και κυριαρχικά δικαιώματά της στις θαλάσσιες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου».
Ξεκάθαρα, οι επιστολές που η Ελληνική και η Κυπριακή Δημοκρατία απέστειλαν αποτελούν ακόμα ένα σημαντικό βήμα για την άσκηση πιέσεων προς την Διεθνή Κοινότητα για ακύρωση της συμφωνίας. Παρόλα αυτά, θα ήταν ευχής έργον αν οι επιστολές αυτές αποστέλλονταν σε προγενέστερο στάδιο και όχι απλά ως απάντηση των τουρκικών επιστολών και προκλήσεων. Επιπρόσθετα, δεν νοείται αυτές οι κινήσεις να παραμείνουν «ορφανές», εννοώντας ότι πρέπει να συνεχιστεί η πολιτική του «τόξου της Ανατολικής Μεσογείου» και η σύναψη συμφωνιών όπως ο EASTMED.
Οι συγχρονισμένες ενέργειες Λευκωσίας και Αθήνας αποτελούν θετικό βήμα για μια κοινή γραμμή όσον αφορά την εξωτερική πολιτική και την άμυνα των δύο κρατών. Εν τούτοις, ευελπιστούμε ότι το «θερμό κλίμα» που επικρατεί στα ανατολο–μεσογειακά νερά θα ωθήσει την Ελλαδική πλευρά στην οριοθέτηση της ΑΟΖ της και ακολούθως να πραγματοποιηθεί η συνένωσή της με την κυπριακή ΑΟΖ, δημιουργώντας μια γερή αμυντική ασπίδα που θα στηρίζεται σε διεθνείς κανονισμούς. Ακρογωνιαίος λίθος της συνένωσης των προσπαθειών των δύο ελληνικών κρατών αποτελεί και η επανενεργοποίηση του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος. Έτσι, με την ελληνική ασπίδα να ξεκινά από τη Θράκη και να καταλήγει στην Ανατολική Μεσόγειο, τα επεκτατικά σχέδια της τουρκικής πλευράς απομονώνονται και ο Ελληνισμός διαφυλάττεται αποτελεσματικά.
Γραφείο Τύπου
Π.Ε.Ο.Φ Θεσσαλονίκης
