Στις 11 Ιανουαρίου παρέδωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ , Αντόνιο Γκουτέρες, στο Συμβούλιο Ασφαλείας την έκθεση του για την ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ στην Κύπρο, ενώ στις 16 Ιανουαρίου κυκλοφόρησε ως επίσημο έγγραφο του Σ.Α. Η έκθεση ετοιμάστηκε ενόψει της συζήτησης και της ψήφισης από το Σ.Α. ψηφίσματος για την ανανέωση της θητείας της UNFICYP. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ στην έκθεση εκφράζει την πεποίθησή του πως οι προοπτικές για μία λύση στο σύντομο μέλλον παραμένουν ζωντανές, ωστόσο πρέπει οι δύο πλευρές να συμφωνήσουν και να υιοθετήσουν μία κοινή γραμμή, προκειμένου και ο ίδιος να εξακολουθήσει να αναπτύσσει τις «καλές του υπηρεσίες». Όσον αφορά την UNFICYP, ο ίδιος εισηγείται την παράταση παραμονής της δύναμης στο νησί έως τις 31 Ιουλίου 2019, εφόσον θεωρεί πως υπάρχει ανάγκη η δύναμη να επιτηρεί την κατάσταση επιτόπου και να συμβάλλει στην διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή.
Ο Γκουτέρες ενημέρωσε επίσης, τα μέλη του Σ.Α. για την πρόθεσή του να δώσει οδηγίες στην Τζέιν Χολ Λουτ να συνεχίσει τις διαβουλεύσεις με την Κυπριακή Δημοκρατία και το ψευδοκράτος, με σκοπό την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τους «όρους αναφοράς» που θα αποτελέσουν τη βάση για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις που θα οδηγήσουν σε διευθέτηση του Κυπριακού. Κάνει εκτενή αναφορά στις εξελίξεις που σημειώθηκαν το τελευταίο εξάμηνο και ιδιαίτερα στις συναντήσεις της κ. Λουτ με τον Νίκο Αναστασιάδη, τον Μουσταφά Ακιντζί και εκπροσώπους των «εγγυητριώνδυνάμεων». Επιπρόσθετα, επισημαίνει πορίσματα πρόσφατων ερευνών που διεξήχθησαν στις δύο πλευρές, τα οποία έδειξαν πως η σαφής πλειοψηφία επιθυμεί λύση του Κυπριακού, δεν υπάρχει εμπιστοσύνη όμως από τα μέλη της μίας πλευράς προς τα μέλη της άλλης. «Η UNFICYP θα αυξήσει περαιτέρω τις προσπάθειες της για να φέρει μαζί τις δύο κοινότητες πέραν της Λευκωσίας» είπε.
Ο Γ.Γ του ΟΗΕ χαρακτηρίζει το άνοιγμα των οδοφραγμάτων ως την πιο θετική εξέλιξη της ειρηνευτικής διαδικασίας από τον Ιούλιο του 2017, παρά τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας που πραγματοποιήθηκαν στις 12 και 25 Νοεμβρίου 2018 στη Δερύνεια. Έπειτα, σχολίασε πως δεν σημειώθηκε σημαντική πρόοδος στα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, ενώ αναφέρεται και στα χωριστά σχολικά προγράμματα και στις «αντιφατικές και διχαστικές αφηγήσεις για το παρελθόν». Σε σχέση με τις εξελίξεις στην Κυπριακή ΑΟΖ γράφει ότι «οι σημαντικές εξελίξεις , οι φυσικοί πόροι και οι υδρογονάνθρακες, παρουσιάζουν σημαντικές ευκαιρίες για περιφερειακή συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο». Στην έκθεση υπάρχουν ακόμη καταγεγραμμένα περιστατικά με προκλήσεις που έλαβαν χώρα στην νεκρή ζώνη από πολίτες των δύο μερών.
Ο Γ.Γ καλεί τις δύο πλευρές «να συνεργαστούν με την UNFICYP για την εκπόνηση μιας ισορροπημένης δέσμης στρατιωτικών μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης» και παράλληλα να σεβαστούν την αξία της δύναμης στην ουδέτερη ζώνη. Στο τέλος, κάνει λόγο και για την Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοούμενους για την οποία πιστεύει πως πρέπει να συνεχίσει να λαμβάνει οικονομική στήριξη και επαρκή πληροφόρηση μέσω της πρόσβασής της σε στρατιωτικά αρχεία, ώστε να γίνει ταυτοποίηση των αγνοουμένων το συντομότερο δυνατόν.
Όπως ήταν αναμενόμενο, την επόμενη μέρα από την παράδοση της έκθεσης Γκουτέρες εκδηλώθηκαν ποικίλες αντιδράσεις. Κατ’ αρχάς ο ΠτΔ, Νίκος Αναστασιάδης, κατόπιν της συναντήσεως που είχε με την κ. Σπέχαρ αρκέστηκε στο να τονίσει την αναγκαιότητα παραμονής στο νησί της UNFICYP, ειδικά σε αυτό το κρίσιμο σημείο που βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό. Από την πλευρά του, το ΑΚΕΛ θεωρεί θετικό το γεγονός ότι ο Γ.Γ εισηγήθηκε την ανανέωση της θητείας της UNFICYP και επισημαίνει πως πρέπει να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και ανεύρεση κοινών σημείων αναφοράς των δύο πλευρών για τη λύση. Αντιδράσεις σημειώθηκαν και από τα υπόλοιπα κόμματα, τα οποία αναγνωρίζουν και αυτά την ανάγκη παραμονής της UNFICYP.
Η παρουσία της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στην Κύπρο, αν και προέκυψε από τα γεγονότα που εκτυλίχθηκαν γύρω από το Κυπριακό πρόβλημα από το 1960 μέχρι σήμερα, αποτελεί αδήριτη ανάγκη, αφού συνιστά μία έμπρακτη επιβεβαίωση πως το μόνο αναγνωρισμένο κράτος στο νησί είναι η Κυπριακή Δημοκρατία. Η αποχώρηση της UNFICYP ισοδυναμεί με την υπαγωγή του Κυπριακού προβλήματος στα μη επιλύσιμα και στα λιγότερης σημασίας ζητήματα με τα οποία ασχολείται ο ΟΗΕ. Μάλιστα, στην περίπτωση αυτή η ΚΔ θα κληθεί να ελέγξει η ίδια την κατάσταση απέναντι στον στρατό της Τουρκίας.
Κλείνοντας, το συμπέρασμα που εξάγουμε από την όλη κατάσταση που επικρατεί είναι πως τη δεδομένη στιγμή η παραμονή της UNFICYP στο νησί είναι απαραίτητη. Όχι επειδή χρειαζόμαστε τις υποτιθέμενες ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΗΕ να επιτηρούν την Ελευθερία μας, αλλά επειδή θα υπάρξει, ενδεχομένως, κίνδυνος για κατάληψη της νεκράς ζώνης από τα κατοχικά στρατεύματα. Είναι ευρέως γνωστό πως η πολιτική που ακολουθήθηκε όσον αφορά την Εθνική Φρουρά, έχει αποδυναμώσει την άμυνα μας και κυρίως κατά μήκος της πράσινης γραμμής, αφού πολλά φυλάκια έχουν κλείσει. Δεν είναι καθόλου απίθανο οι κατοχικές δυνάμεις να προωθηθούν στην νεκρή ζώνη, σε περίπτωση αποχώρησης της UNFICYPαπό το νησί. Όσον αφορά όμως την έκθεση Γκουτέρες, είναι φανερό πως τα πράγματα συνεχίζουν να πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο. Η δικοινοτικότητα με την οποία προβάλλεται το ζήτημα, τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, που όπως καταλάβαμε εδώ και χρόνια αφορούν μόνο τη δική μας πλευρά, η συνέχιση του διακοινοτικού διαλόγου καθώς και ο εκθειασμός του καθεστώτος των οδοφραγμάτων, είναι τουλάχιστον ανεπίτρεπτα και επικίνδυνα και η συνεχής χρησιμοποίησή των πιο πάνω από τον ΟΗΕ δια του Γ.Γ είναι αποτέλεσμα της δικής μας απαράδεκτης πολιτικής επί του ζητήματος. Όλα τα πιο πάνω, στη βάση πάντα της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Όσο «θετικές» και να βρίσκει τις εξελίξεις ο Γ.Γ του ΟΗΕ, το ζήτημα είναι ξεκάθαρο. Το Κυπριακό Πρόβλημα είναι πρόβλημα παράνομης εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής και μόνο αν το «κατανοήσουν» οι πολιτικές μας ηγεσίες, θα μπορέσει να μπει σε τροχιά επίλυσης που θα οδηγήσει τελικά στην πραγματική και ανόθευτη μας Απελευθέρωση.
Γραφείο Τύπου
Π.Ε.Ο.Φ. Θεσσαλονίκης
