Θερμό επεισόδιο προκλήθηκε μεταξύ ρωσικών και ουκρανικών σκαφών στο Στενό του Κερτς τα μεσάνυχτα της Κυριακής. Ο πορθμός του Κερτς αποτελεί το σημείο που ενώνει τον Εύξεινο Πόντο με την Αζοφική Θάλασσα. Η Κριμαία βρίσκεται στη νοτιοανατολική Ουκρανία και στα δυτικά της Ρωσίας και σήμερα διατηρεί την αυτονομία της με το όνομα «Αυτόνομη Δημοκρατία της Κριμαίας». Το πολίτευμά της αναγνωρίζεται από την Ουκρανία, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ.
Μετά από πολλές εθνοκαθάρσεις στην Κριμαία από τους Ρώσους την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης, ο αριθμός των Τατάρων ιθαγενών της περιοχής μειώθηκε πάρα πολύ και τη θέση τους πήραν Ρώσοι που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή για να την ανοικοδομήσουν μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στις αρχές του 1954, πραγματοποιήθηκε η απόσπαση της Κριμαίας από τη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ρωσίας και η ένταξή της στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ουκρανίας. Έτσι, μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 και την κήρυξη της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας, η Κριμαία παρέμεινε στην επικράτειά της. Το 1992, αφού απορρίφθηκε το αίτημα των κατοίκων της Κριμαίας για ένωση με τη Ρωσία, το Κοινοβούλιο της περιοχής ψήφισε την παραμονή της στην Ουκρανία με καθεστώς αυτονομίας.
Το 2014, προσαρτήθηκε η Κριμαία στη Ρωσία, μετά από παράνομη στρατιωτική επέμβαση στην περιοχή. Η Κριμαϊκή Κρίση τοποθετεί την έναρξή της στις 23 Φεβρουαρίου 2014, όταν στη Συμφερόπολη της Κριμαίας, ξέσπασε ένα κύμα διαδηλώσεων και λαϊκών κινητοποιήσεων, με την υποστήριξη των ουκρανικών αρχών. Οι διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν ως επακόλουθο της Ουκρανικής Επανάστασης που ξεκίνησε το Νοέμβρη του 2013, όπου οι πολίτες ζητούσαν την ένταξη της Ουκρανίας στην Ε.Ε. Στη Συμφερόπολη, οι διαδηλωτές απαιτούσαν την παραίτηση του αυτόνομου κριμαϊκού Κοινοβουλίου και δήλωναν υποστηρικτές της ένταξης. Από την άλλη, στη Σεβαστούπολη, όπου ξέσπασαν επίσης μαζικές διαδηλώσεις, οι παρευρισκόμενοι που διαμαρτύρονταν ενάντια στα γεγονότα στο Κίεβο, υποστήριζαν την εγκαθίδρυση μιας νέας διοίκησης και επιζητούσαν στενότερες σχέσεις ή ενσωμάτωση της Κριμαίας στη Ρωσία.
Στις 26 Φεβρουαρίου φιλορωσικές δυνάμεις που αρχικά υποστήριζαν ότι ήταν απλώς τοπικές αμυντικές δυνάμεις, απέκτησαν τον έλεγχο της ρωσικής χερσονήσου. Παραδέχτηκαν στη συνέχεια ότι επρόκειτο για ρωσικό στρατιωτικό προσωπικό. Την επόμενη μέρα, το κτίριο του Κριμαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου των Υπουργών στη Συμφερόπολη καταλήφθηκε από ένοπλους άνδρες. Ο πρωθυπουργός ανετράπη και αντικαταστήθηκε από ένα ρωσόφιλο πολιτικό. Στις 28 Φεβρουαρίου, ρωσικές δυνάμεις μετέβησαν στην Κριμαία.
Στις 16 Μαρτίου διεξήχθη δημοψήφισμα για την ένταξη ή όχι της Κριμαίας στη Ρωσία, με τη θετική απάντηση να υπερψηφίζεται από το 95%. Παρά τις αντιδράσεις των Ουκρανών που αμφισβητούσαν την εγκυρότητα, υποστηρίζοντας ότι η συμμετοχή του λαού στο δημοψήφισμα ανερχόταν στα 30-40%, το Κοινοβούλιο της Κριμαίας ανακήρυξε την ανεξαρτησία της στις 17 Μαρτίου και ζήτησε την ένωση με τη Ρωσία.
Η πλειοψηφία των κατοίκων της Κριμαίας είναι σήμερα ρωσικής καταγωγής, αφού είχε προηγηθεί ο εποικισμός της περιοχής από τη Ρωσία που ξεκίνησε από τα χρόνια ύπαρξης της ΣΣΔ της Ρωσίας. Όσον αφορά τη νομιμότητα της προσάρτησης, το παράνομο της ενέργειας καθίσταται από το Άρθρο 2, Παράγραφοι 3 και 4 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών που προβλέπουν ότι όλα τα μέλη ρυθμίζουν τις διαφορές τους ειρηνικά και ότι αποφεύγουν την χρήση βίας που εκδηλώνεται εναντίον της εδαφικής ακεραιότητας άλλου κράτους. Επομένως, η προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία, δεν μπορεί να θεωρηθεί νόμιμη, αφού παραβιάζει τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου και για το λόγο αυτό παραμένει στην ουκρανική επικράτεια.
Τα μεσάνυχτα της Κυριακής, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας της Ρωσίας επιβεβαίωσε την κατάληψη τριών ουκρανικών πολεμικών πλοίων στη Μαύρη Θάλασσα από τις ρωσικές δυνάμεις. Αναφέρθηκε επίσης από τις ίδιες πηγές και η χρήση όπλων και αποτέλεσμα της μεταξύ τους σύγκρουσης, ήταν ο τραυματισμός τριών Ουκρανών. Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας από τη μια, δικαιολογεί τη δράση της αναφέροντας ότι οι Ουκρανοί εισήλθαν παράνομα στα ρωσικά χωρικά ύδατα. Αξιοσημείωτη είναι η επισύναψη συμφωνίας μεταξύ Κιέβου και Μόσχας που επιτεύχθηκε το 2003, όπου αποφασίστηκε όπως το Στενό του Κερτς και η Αζοφική Θάλασσα θα θεωρούνται κοινά θαλάσσια ύδατα. Παρ’ όλα αυτά, η Μόσχα θεωρεί το πέρασμα των ουκρανικών σκαφών μέσω του Στενού, ως παραβίαση των χωρικών της υδάτων.
Από την άλλη, οι ουκρανικές αρχές υποστηρίζουν ότι τα τρία σκάφη που επιχείρησαν να κινηθούν από την Οδησσό στη Μαριούπολη, δεν παραβίασαν κανένα διεθνή κανονισμό. Σύμφωνα με το Πολεμικό Ναυτικό της Ουκρανίας, τα ουκρανικά πλοία εμποδίστηκαν να εισέλθουν στη Θάλασσα του Αζόφ μέσω του Στενού, αφού ένα μεγάλο εμπορικό πλοίο τοποθετήθηκε για το σκοπό αυτό κάτω από μια γέφυρα που βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Μόσχας. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο αποφάσισε την κήρυξη στρατιωτικού νόμου για 60 μέρες σε όλη την επικράτεια της Ουκρανίας μετά από έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας της χώρας. Η πρόταση κήρυξης του νόμου
Η κατάσταση μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας είναι τεταμένη, ιδιαίτερα μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014 και βασίζεται στο γεγονός ότι η Ουκρανία έχει σκοπό να ενταχθεί σε ΝΑΤΟ και ΕΕ. Οι δύο χώρες θα ήταν καλό να λύσουν τις όποιες διαφορές τους ειρηνικά ούτως ώστε το γενικότερο κλίμα πολέμου που έχει δημιουργηθεί στην περιοχή να ανατραπεί.
Γραφείο Τύπου
Π.Ε.Ο.Φ. Θεσσαλονίκης
