Την Τρίτη, 19 Σεπτεμβρίου 2023, το Αζερμπαϊτζάν χτύπησε ξανά το αρμενικό αυτονομιστικό Ναγκόρνο-Καραμπάχ στο πλαίσιο νέας στρατιωτικής επιχείρησης για επανένταξη του αποσχισθέντα θύλακα στο κράτος τους. Γίνεται λόγος για δεκάδες νεκρούς και πάνω από 200 τραυματίες. Επιπλέον, πάνω από 7000 καταμετρούνται οι άμαχοι που απομακρύνθηκαν από τις κατοικίες τους, οι οποίοι κλήθηκαν από τους Αρμένιους αυτονομιστές να εγκαταλείψουν τις εμπόλεμες περιοχές.
Πριν την επίθεση, το Μπακού είχε ανακοινώσει ότι τέσσερις Αζέροι αστυνομικοί και δύο πολίτες σκοτώθηκαν από την έκρηξη ναρκών στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Οι υπηρεσίες ασφαλείας του Αζερμπαϊτζάν κατηγόρησαν την ομάδα «δολιοφθορέων» των Αρμένιων αυτονομιστών για την «τρομοκρατική ενέργεια». Το γεγονός χρησιμοποιήθηκε ως αφορμή για την επίθεση που ακολούθησε.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν, η επίθεση αποτελεί «τοπική αντιτρομοκρατική επιχείρηση», ώστε «να αποκαταστήσει τη συνταγματική τάξη στον θύλακα» και στη Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν. Σύμφωνα με την ανακοίνωση χτυπήθηκαν θέσεις των ενόπλων δυνάμεων της Αρμενίας και δεν ήταν στόχος οι άμαχοι, αλλά σημειώνεται ότι σίγουρα αυτοί κινδυνεύουν. Στόχοι των Αζέρων είναι, κατά το Μπακού, οι εξής: να αφοπλίσουν τις αρμενικές ένοπλες δυνάμεις, να διασφαλίσουν την αποχώρησή τους από τα «αζερικά εδάφη» και να εξουδετερώσουν τις στρατιωτικές τους υποδομές. Το υπουργείο δήλωσε, επίσης, ότι είχε ενημερώσει τη ρωσική ειρηνευτική δύναμη και την Τουρκία, όπως ήταν αναμενόμενο.
Την Τετάρτη, 20 Σεπτεμβρίου, τα δύο μέρη προχώρησαν σε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, το πλαίσιο της οποίας παρουσιάστηκε την Τετάρτη από το Αζερμπαϊτζάν και το Υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας. Σύμφωνα με το πλαίσιο, οι αρμενικές δυνάμεις θα πρέπει να διαλυθούν και να αφοπλιστούν. Είκοσι τέσσερις ώρες μετά τη συμφωνία, όμως, οι Αζέροι την παραβίασαν εφόσον προχώρησαν σε πυροβολισμούς το μεσημέρι της Πέμπτης στο Στεπανακέρτ, σύμφωνα με δηλώσεις των Αρμένιων του Αρτσάχ, το πρακτορείο Reuters και τον ανταποκριτή του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (AFP). Όσον αφορά την αρμενική ηγεσία του Αρτσάχ, συμφώνησε στην εκεχειρία από την Τετάρτη, αλλά δεν προχώρησε σε κατάθεση των όπλων.
Επιπλέον, προγραμματίστηκε συνάντηση μεταξύ των Αρμένιων αυτονομιστών και των αζερικών αρχών για την επικύρωση συμφωνίας, πρώτα, για τον αφοπλισμό των Αρμενίων του θύλακα και την απόσυρση των στρατιωτικών μονάδων της Αρμενίας που βρίσκονται στη διαφιλονικούμενη περιοχή και έπειτα, για την επανένταξη της αποσχισθείσας αυτής περιφέρειας στο Αζερμπαϊτζάν. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη, 21 Σεπτεμβρίου, αλλά δεν προχώρησε σε τελική συμφωνία και αναμένεται να συνεχίσουν οι συνομιλίες. Τελικά, ο Νταβίντ Μπαμπαγιάν, σύμβουλος του Προέδρου της «Δημοκρατίας του Αρτσάχ», δήλωσε για το θέμα του αφοπλισμού των αρμενικών αυτονομιστικών δυνάμεων ότι ο λαός του δεν μπορεί να αφεθεί να πεθάνει, συνεπώς θα χρειαστούν πρώτα εγγυήσεις ασφαλείας.
Οι αυτονομιστές υποστήριξαν ότι η Ρωσία, η Δύση και η Αρμενία εγκατέλειψαν το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, οδηγώντας το στα χέρια του Αζερμπαϊτζάν. Η Ρωσία για άλλη μια φορά αποδεικνύει ότι δεν τηρεί την «ειρηνευτική» της αποστολή στον θύλακα και η διεθνής κοινότητα, πως εξυπηρετεί μόνο τα συμφέροντα των δυνατότερων αρκούμενη σε λεκτικές καταγγελίες. Παράλληλα, η μάνα Αρμενία απουσιάζει, πέραν της καταγγελίας προς το Αζερμπαϊτζάν, στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Ο.Η.Ε, για «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας» και πραγματοποίηση «εθνοκάθαρσης». Τέλος, η Τουρκία δηλώνει την υποστήριξή της στην επιχείρηση χωρίς να εμπλέκεται άμεσα στο εγχείρημα. Όμως, σύμφωνα με Τούρκο αξιωματούχου του τουρκικού Υπουργείου Άμυνας, η συνεργασία τους με το Αζερμπαϊτζάν στην εκπαίδευση και τον εκσυγχρονισμό της άμυνας, φάνηκε, σε αυτή την επιχείρηση, πως είναι αποτελεσματική και επιτυχής. Επίσης, ο ίδιος αξιωματούχος δήλωσε ότι λειτουργεί κοινό τουρκορωσικό κέντρο επιτήρησης για τον έλεγχο της τήρησης της εκεχειρίας.
Συνοψίζοντας, βλέπουμε να συνεχίζεται η χρόνια σύγκρουση ανάμεσα στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν, που αφορά κυρίως την περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, το μικρό αυτονομιστικό αρμενικό κράτος του Αρτσάχ, περιοχή η οποία αναγνωρίζεται μεν ως τμήμα της αζερικής επικράτειας, αλλά κατοικείται από Αρμένιους εδώ και χιλιάδες χρόνια. Το Αζερμπαϊτζάν, μόλις από το 1988 ξεκίνησε τις επιθέσεις για κατάληψη της περιοχής, σε συνεργασία με τον σοβιετικό στρατό. Έκτοτε, πραγματοποιούνται συνέχεια συγκρούσεις από τους Αζέρους, οι οποίοι ανέκαθεν ήθελαν τον πλήρη έλεγχο του θύλακα και πράγματι, την εθνοκάθαρσή του από τους Αρμένιους, συνεχίζοντας τη γενοκτονία που ξεκίνησε πριν ένα αιώνα η σύμμαχός τους, Άγκυρα.
Έπειτα, είναι γνωστό πως τα τελευταία χρόνια οι εξελίξεις τρέχουν στην περιοχή. Τα δύο μέτωπα συγκρούστηκαν το φθινόπωρο του 2020 στον «πόλεμο των 44 ημερών», με αποτέλεσμα την ήττα των Αρμενίων (από την Αρμενία και το Αρτσάχ μαζί) και την κατάληψη του ελέγχου του θύλακα από τις αζερικές δυνάμεις. Ο πόλεμος έληξε με τη μεσολάβηση της Ρωσίας για κατάπαυση του πυρός και την ανάπτυξη ρωσικών «ειρηνευτικών» δυνάμεων στην περιοχή. Σε πιο πρόσφατα γεγονότα, στα τέλη του 2022 οι Αζέροι έκλεισαν τον διάδρομο Λατσίν, το μόνο χερσαίο πέρασμα που ενώνει τον θύλακα με την Αρμενία, προκαλώντας ξανά προβλήματα.
Η ιστορία ξεμπροστιάζει τους πραγματικούς τρομοκράτες. Ο αρμενικός λαός υπέφερε από τους Τούρκους και τους αδελφούς τους Αζέρους πολλές φορές στο παρελθόν. Τώρα, μετρά ξανά δεκάδες νεκρούς και μένει αβοήθητος ακόμα και από την Αρμενία. Οι Αρμένιοι του Αρτσάχ αρνήθηκαν τις προηγούμενες φορές να συνθηκολογήσουν και να εγκαταλείψουν τη γη τους, ακόμα και να συνομιλήσουν με τον εχθρό, αγωνιζόμενοι, όπως αρμόζει σε έναν σκλαβωμένο λαό, με θάρρος για τη Λευτεριά. Σήμερα, μετά από απανωτά χτυπήματα και χωρίς την πραγματική υποστήριξη του αρμενικού κράτους για πρώτη φορά, προχώρησαν σε συνομιλίες. Δεν παρέδωσαν τα όπλα, αλλά για να διαφυλάξουν την αξιοπρέπειά τους και να αντέξουν και να αποτρέψουν την επανένταξη του Αρτσάχ στο Αζερμπαϊτζάν, χρειάζονται όσο ποτέ τη στήριξη της Αρμενίας και του διεθνούς παράγοντα.
Έξω οι Αζέροι από το Αρτσάχ!
Γραφείο Τύπου
Π.Ε.Ο.Φ Θεσσαλονίκης
