Οπουδήποτε φτάνει τουρκικό χέρι και πόσο μάλλον φανατισμένων μουσουλμάνων, μύριες καταστροφές έπονται. Αυτή τη φορά υπέστη η ανεκτίμητης συναισθηματικής, θρησκευτικής και καλλιτεχνικής αξίας η εκκλησία της Παναγίας της Σουμελάς στον πολυβασανισμένο, από τους τάχα πολιτισμένους Νεότουρκους, Πόντο. Παναγιά χωρίς μάτια, άγιοι χωρίς τα πρόσωπά τους. Μια τέτοια καταστροφή αντίκρυσαν οι επισκέπτες, από τις 28 Ιουλίου που η Μονή άνοιξε ξανά.
Αγιογραφίες που χρονολογούνται από τον 13ο μέχρι και το 18ο αιώνα, παρουσιάζονται πλέον χωρίς πρόσωπα ή και μάτια, ενώ έχουν γραφτεί συνθήματα και έχουν χαραχτεί, με καμάρι από τους ίδιους τους αμόρφωτους βανδάλους, τα ονόματά τους, έτσι ώστε να αφήσουν το στίγμα τους. Ένας εξ αυτών δεν δίστασε να ανακοινώσει τα όσα έπραξε και σε μέσο κοινωνικής δικτύωσής του, στο οποίο ανέφερε χαρακτηριστικά «ομολογώ, ανέλαβα αυτό το χαρούμενο καθήκον». Μαρτυρία, που μπορεί να διαψεύσει τόσο τον γενικό διευθυντή Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Μουσείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, ο οποίος δήλωσε ότι «δεν υπήρξε πρόσφατη ζημιά στις τοιχογραφίες στη Μονή», όσο και τα όσα ανέφερε η τουρκική πλευρά περί διάψευσης των όσων παρουσιάζονται στις φωτογραφίες. Οι επίσημες τουρκικές αρχές κάνουν λόγο για βανδαλισμούς, οι οποίοι δεν έγιναν τώρα, «αλλά χρονολογούνται από το 1800 έως το 1960-1970».
Ωστόσο, οι αγιογραφίες φαίνεται να βεβηλώθηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια, που η Μονή ήταν κλειστή για συντήρηση και για πραγμάτωση έργων υποστύλωσης. Αξίζει να σημειωθεί, πως η Μονή Σουμελά της Τραπεζούντας, περιλαμβάνεται στη λίστα παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Η συντήρηση τέτοιων παμπάλαιων βυζαντινών αγιογραφιών δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιείται τυχαία, καθώς απαιτεί ένα σχεδόν χαρισματικό αγιογράφο εξειδικευμένο στην βυζαντινή τέχνη. Η ελληνική πολιτεία οφείλει να απαιτήσει να προστατευτούν ως κόρη οφθαλμού τα έργα ετούτα.
Οι Βυζαντινές αγιογραφίες μετρούν εκατοντάδες χρόνια θρησκευτικής και ελληνικής ιστορίας. Όσες λεηλασίες και αν οι βάρβαροι έπραξαν στις πανάρχαιες εκκλησιές μας, δεν έπαψαν να θυμίζουν την ιστορία που κουβαλά για αιώνες στους ώμους του, όπως και τα επιβλητικά χνάρια κάθε Χριστιανού Έλληνα, αλλά και Αρμένιου, που πότισε με ιδρώτα και αγάπη τα εκεί χώματα και τους ανθρώπους, όπως μόνο αυτός ξέρει.
Μάταια η κάθε προσπάθειά τους για να αφανίσουν κάθε στοιχείο του Χριστιανισμού. Τι και αν είναι ερειπωμένα, λεηλατημένα τα μάτια και τα πρόσωπα των αγίων βγαλμένα, δεν παύουν να μεταφέρουν την αίσθηση της ιστορίας πάνω στον ζωντανό χρόνο των ανθρώπων. Η δύναμή τους, πέρα για πέρα αληθινή, μετατρέπεται σε θύμησες της ιστορίας όλων των Χριστιανών στα πέρατα της γης. Δεν έπαψαν στιγμή να προστατεύουν τον τότε γεμάτο χαρές τόπο που άφησαν οι διωγμένοι Χριστιανοί του. Δεν έπαψαν στιγμή να τον ευλογούν. Δεν θα πάψουν ούτε τώρα.
«[…] ξεριζωμένες κόρες σε Σένα Μητέρα έτσι που να γλυτώνεις την ταλαιπωρημένη όψη του ξυλόγλυπτου πέπλου σου»
Γραφείο Τύπου
Π.Ε.Ο.Φ Θεσσαλονίκης
