Επί της οδού Αγίου Δημητρίου, βρίσκεται ο πάνσεπτος ναός του Αγίου και προστάτη της Θεσσαλονίκης, ο οποίος μαρτύρησε στο υπόγειο το οποίο βρίσκεται κάτω από τον σημερινό ναό και είναι ανοικτό για προσκύνηση.
Αρχικά, στο σημείο κτίστηκε τον 4ο αιώνα μ.Χ ένας μικρός ναΐσκος προς τιμή του Αγίου, ο οποίος όμως προσέλκυε πλήθη πιστών οι οποίοι ζητούσαν τη βοήθεια του πολιούχου και μάρτυρα Δημητρίου. Τον 7ο αιώνα, ο ναός δέχτηκε σημαντική διαμόρφωση καταλήγοντας ως ένας ναός του τύπου πεντάκλιτης βασιλικής με εγκάρσιο κλίτος και υπερώα, ωστόσο καταστράφηκε αρκετές φορές από φυσικές καταστροφές, κάτι το οποίο του χάρισε διάφορες αρχιτεκτονικές προσθήκες.
Εισερχόμενος κανείς στον ναό, αισθάνεται το δέος που προκαλούν οι μακριές κιονοστοιχίες οι οποίες κρατούν ασάλευτα τα κλίτη, καθιστώντας τον ναό εξαιρετικά επιβλητικό. Στη μέση του βόρειου εσωτερικού μέρους του ναού, ο προσκυνητής συναντά την λάρνακα με τα μυροβλίζοντα λείψανα του Αγίου Δημητρίου, η προσκύνηση των οποίων προσελκύει χιλιάδες πιστών από όλo τον κόσμο. Στο αριστερό μέρος του ναού, βρίσκεται μια είσοδος ενός παρεκκλησίου στο οποίο βρίσκεται ο τάφος του μεγαλομάρτυρα Δημητρίου, ο οποίος όμως αρχικά βρισκόταν κάτω από το ιερό βήμα του ναού. Στον χώρο αυτό, αρχικά βρίσκονταν ρωμαϊκά λουτρά αλλά κατεδαφίστηκαν αργότερα.
Επίσης, μέσα στον ναό υπάρχουν τα λείψανα του Αγίου Γρηγορίου Καλλίδη, της Αγίας Ανυσίας, καθώς και το πηγάδι στο οποίο οι μαθητές του Αγίου Δημητρίου έριξαν μέσα το σώμα του για να μην εξαφανιστεί από τους ειδωλολάτρες. Αξιοπρόσεκτα είναι τα ψηφιδωτά που κοσμούν μαζί με τις αγιογραφίες τους τοίχους του ναού αναπαριστώντας διάφορες σκηνές με τον Άγιο.
Στόχος μας είναι να αναδείξουμε την μνημειακή παράδοση και κληρονομιά της Θεσσαλονίκης, η οποία δεν τυγχάνει της αναγνώρισης που της αξίζει, δεδομένης της σημασίας που είχε η πόλη κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής, αλλά και της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ενδεικτικός ήταν ο «τίτλος» που συνόδευε την πόλη κατά τη βυζαντινή περίοδο και που την ήθελε δεύτερη στη ιεραρχία μετά τη Βασιλεύουσα. «Θεσσαλονίκην μετά την μεγάλη παρά Ρωμαίων πρώτην πόλιν (σ.σ ήτοι την Κωνσταντινούπολη)».
Γραφείο Τύπου
Π.Ε.Ο.Φ Θεσσαλονίκης
