Πραγματοποιήθηκε «ειρηνευτική» συμφωνία μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, με τη διαμεσολάβηση της ρωσικής διπλωματίας. Στη συγκεκριμένη συμφωνία προνοείται η ανάπτυξη ρωσικών δυνάμεων μεταξύ των δύο αντιμαχόμενων πλευρών, επισημοποιείται η ύπαρξη ενός χερσαίου δρόμου πέντε χιλιομέτρων που ενώνει το Λατσί με την Αρμενία υπό τον έλεγχο των ρωσικών δυνάμεων, ενώ το Αρτσάχ συνιστά αυτονομημένη περιοχή. Ο Αζέρος Πρόεδρος, Ιλχάμ Αλίγιεφ, ανέφερε ότι στην περιοχή θα αναπτυχθούν και τουρκικές δυνάμεις, χωρίς κάτι τέτοιο να επιβεβαιώνεται ή να διαψεύδεται από τη Ρωσία ή την Αρμενία. Αντίστοιχα, θα κατασκευαστεί ένας νέος δρόμος που ενώνει το Στεπανακέρτ με την Αρμενία και ένας άλλος που θα ενώνει τον θύλακα του Ναχιτζεβάν με το Αζερμπαϊτζάν. Η παρουσία των ρωσικών δυνάμεων θα ανανεώνεται αυτόματα κάθε πέντε χρόνια, εκτός αν υπάρξει κάποια ένσταση στο ενδιάμεσο, ενώ με βάση τη συμφωνία, όλοι οι πρόσφυγες θα επιστρέψουν στα σπίτια τους, χωρίς να γίνεται ξεκάθαρο από τη συμφωνία, πώς θα πραγματοποιηθεί αυτή η πρόνοια.
Αναμφίβολα, αυτή η συμφωνία αφήνει τους Αζέρους πλήρως ικανοποιημένους, όπως αναδεικνύουν και οι δηλώσεις του Αζέρου Προέδρου. Αντιθέτως, οι Αρμένιοι πολίτες είναι εξαγριωμένοι με τη συμφωνία και τις ενέργειες του Αρμένιου Πρωθυπουργού, Νικόλ Πασινιάν, που υπέγραψε μια «οδυνηρή συμφωνία» όπως δήλωσε και ο ίδιος, την ώρα που ο λαός της Αρμενίας θυσιαζόταν στα βουνά του Αρτσάχ, αγωνιζόμενος για την ελευθερία και την αξιοπρέπειά του.
Οι Αζέροι κατέλαβαν τις προηγούμενες μέρες την, στρατηγικής σημασίας, πόλη Σούσι και επομένως ήταν εμφανής ο κίνδυνος κατάληψης της πρωτεύουσας της Δημοκρατίας του Αρτσάχ, Στεπανακέρτ, αφού βρίσκεται μόλις 15 χιλιόμετρα από τη Σούσι. Με τη συμφωνία, το Αζερμπαϊτζάν ανακτά τον έλεγχο των περιοχών Kelbajar, Aghdam και Lachin, κάτι που είχε θέσει ως προϋπόθεση για τερματισμό της επίθεσης, αφού αυτά είναι τα εδάφη που είχε απωλέσει κατά τη διάρκεια του πρώτου πολέμου για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Επίσης, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι επιτεύχθηκε για τους Αζέρους η απομάκρυνση του αρμενικού στρατού και η αντικατάστασή του από ρωσικές «ειρηνευτικές» δυνάμεις.
Επί της ουσίας, από τη συμφωνία είναι πλήρως κερδισμένη η Ρωσία, της οποίας τα συμφέροντα υπερκαλύφθηκαν. Η συμφωνία της επιτρέπει να έχει στρατό μέσα στο Αρτσάχ, πράγμα το οποίο της προσδίδει έλεγχο επί της περιοχής, ενώ δεν κατελήφθη πλήρως η περιοχή από το Αζερμπαϊτζάν. Ένα τέτοιο σενάριο θα σήμαινε πλήρη έλεγχο της περιοχής από το Μπακού, κάτι που θα μπορούσε να σημάνει την έναρξη των διαπραγματεύσεών του για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Αυτό, θα μπορούσε να ερμηνευτεί με προσβολή των ρωσικών συμφερόντων στην Κασπία θάλασσα, κάτι που δεν επιθυμούσε η Ρωσία. Αντιθέτως, η εξυπηρέτηση μερικών συμφερόντων του Αζερμπαϊτζάν δίνει στη Ρωσία το δικαίωμα στον πιθανό έλεγχο του φιλοτουρκικού κράτους. Επίσης, είναι εμφανές ότι με τον τρόπο που επετεύχθη η συμφωνία, το μόνο που θα συγκρατεί τις δυνάμεις του Μπακού και της Τουρκίας από μια νέα επίθεση προς τις περιοχές που ελέγχονται από την Αρμενία, είναι οι ρωσικές «ειρηνευτικές δυνάμεις», κάτι που συνιστά επιρροή στις αρμενικές θέσεις.
Το Αζερμπαϊτζάν από την άλλη έθεσε υπό τον έλεγχό του σημαντικές περιοχές, με κυριότερη την πόλη Σούσι και τις περιοχές που απώλεσε από τον πρότερο πόλεμο. Βέβαια, θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι αν συνέχιζε ο πόλεμος, λόγω της μη ουσιαστικής στήριξης της Αρμενίας από τους υποτιθέμενους συμμάχους της, θα μπορούσε να καταλάβουν ολόκληρη την περιοχή του Αρτσάχ, οι Αζέροι. Ένα τέτοιο σενάριο όμως, θα αντίβαινε στα ρωσικά συμφέροντα, όπως αναφέραμε προηγουμένως, και ήταν σχεδόν αδύνατο να συμβεί, χωρίς να σημάνει την ουσιαστική ρωσική στρατιωτική εμπλοκή, κάτι που δεν επιθυμούσε το Μπακού. Επομένως, το Αζερμπαϊτζάν μπορεί να θεωρηθεί κερδισμένο από την «ειρηνευτική συμφωνία».
Στην αντίπερα όχθη, η Αρμενία μόνο καταστροφική μπορεί να θεωρήσει τη συμφωνία. Περιοχές στις οποίες ζουν Αρμένιοι και υπάρχουν πάμπολλα μνημεία και εκκλησίες, υπεισέρχονται στη σφαίρα επιρροής των φιλότουρκων Αζέρων. Μπορεί να αντιληφθεί κανείς ότι οι Αζέροι δεν πρόκειται να συμπεριφερθούν με συμπόνια ούτε στους Αρμένιους, αλλά ούτε και στα αρμενικά κτίσματα που κατέλαβαν με βία. Επίσης, επικρατεί τεράστια θλίψη για την πόλη Σούσι όπως αναφέραμε νωρίτερα, αφού η ανακατάληψή της, λόγω της στρατηγικής της θέσης, αποτελεί εγχείρημα τεράστιας δυσκολίας, ενώ αποτελεί τεράστιας ηθικής και στρατηγικής σημασίας περιοχή.
Ο αρμενικός λαός, πιστός στα ιδανικά του, αρνείται πεισματικά την κατάπαυση του πυρός και απαιτεί την άμεση παραίτηση του Αρμένιου Πρωθυπουργού, Πασινιάν, αλλά και τη μεταφορά της εξουσίας του Ναγκόρνο-Καραμπάχ στο Γενικό Επιτελείο στην Αρμενία. Αρκετά δημοσιεύματα αναφέρουν ότι ο Αρμένιος Πρωθυπουργός εγκατέλειψε τη χώρα και μετέβηκε στο Σότσι, καθώς αντιλήφθηκε το επιθετικό κλίμα που επικρατούσε εναντίον του. Ο περήφανος λαός της Αρμενίας δεν αποδέχθηκε σε καμιά περίπτωση τη συμφωνία. Εισέβαλε στη Βουλή και επιτέθηκε λυσσαλέα στον Πρόεδρο της Βουλής που βρισκόταν στο κτήριο.
Είναι απόλυτα λογικό, ο αρμενικός λαός να νιώθει προδομένος από τη συνθηκολόγηση. Προδομένος από τη Ρωσία, που φημολογείται ότι συνωμότησε με τους Αζέρους για να μην αποχωρήσουν από τη Σούσι και να εξυπηρετηθούν έτσι τα ρωσικά συμφέροντα μέσω της συνθηκολόγησης, προδομένος από τους δήθεν συμμάχους που δήλωναν αλληλέγγυοι στον αρμενικό σκοπό, αλλά παρόλα αυτά δεν έπραξαν τίποτα ουσιαστικό προς υπεράσπιση του Αρτσάχ, προδομένος από την ίδια την πολιτική του ηγεσία. Έστελναν τα αρμενικά νιάτα να θυσιαστούν για την πατρίδα τους, την ίδια ώρα που οι ίδιοι συνθηκολογούσαν με τον αιμοσταγή σουλτάνο Ερντογάν και τον «παρατρεχάμενό» του στο Μπακού, Αλίγιεφ. Το Αρτσάχ δεν πρόκειται σε καμιά των περιπτώσεων να γίνει αζερικό. Το Αρτσάχ αποτελεί γη της Αρμενίας και είναι θέλημα Θεού, κάποια στιγμή να ενταχθεί ξανά στον εθνικό κορμό των Αρμενίων. Όσο και να παζαρεύουν οι ισχυροί αυτής της γης ξένες περιοχές, ο λαός δεν πρόκειται να ξεχάσει ποτέ την σημερινή προδοσία και να σταματήσει να αγωνίζεται για τα δίκαιά του. Το Αρτσάχ θα νικήσει γιατί τα άδικα δεν ευλογούνται.
Ζήτω η Αρμενία, ζήτω το Αρτσάχ.
Γραφείο Τύπου
Π.Ε.Ο.Φ Θεσσαλονίκης
