«Γιατί αν πραγματικά μια φορά κανείς πεθαίνει, το να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα, θεία είναι η δάφνη..»

Ο Κυριάκος Μάτσης, γιος της Κυριακούς και του Χριστοφή, γεννήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 1926, στο ορεινό Παλαιχώρι της επαρχίας Λευκωσίας. Από μικρός ασχολήθηκε με τη γεωργία και την αμπελουργία, κυρίως λόγω της οικογένειάς του αλλά και της αγάπης του για τη γη. Χαρακτηριστικό του Κυριάκου, από την εφηβική του ηλικία, ήταν η ωριμότητα που τον διακατείχε. Κοινωνικοποιημένος και πολιτικοποιημένος διακρίθηκε για την πνευματική και εθνική του δράση.

Αφού τελείωσε το γυμνάσιο της Αμμοχώστου, τον Οκτώβριο του 1946, έλαβε υποτροφία από την Κυπριακή Αγροτική Εταιρεία, για να σπουδάσει στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στο Τμήμα της Γεωπονίας. Όντας φοιτητής, ανέπτυξε πλούσια εθνική δράση. Οργάνωνε και συμμετείχε σε εκδηλώσεις και πορείες διαμαρτυρίας στο Βρετανικό Προξενείο, προωθώντας με τον τρόπο αυτό το πρόβλημα κατοχής της Κύπρου από την Αγγλία, στον κόσμο της Θεσσαλονίκης.

Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στη Θεσσαλονίκη, έγινε και η γνωριμία του με τον Αυξεντίου. Γρήγορα δημιουργήθηκε μια αδελφική φιλία, γεμάτη εκτίμηση και αλληλοσεβασμό. Αγνός ιδεολόγος, πιστός στις αξίες και τα ιδανικά της ελευθερίας, ποτέ δεν άφηνε τον φανατισμό να παραμερίσει τον ανθρωπισμό του. Ακόμα μια σημαντική προσφορά του Κυριάκου Μάτση, ήταν και η ίδρυση της Εθνικής Φοιτητικής Ένωσης Κυπρίων Θεσσαλονίκης, του Συλλόγου που διατηρείται μέχρι και σήμερα και εκπροσωπείται από τις κυπριακές φοιτητικές παρατάξεις της Θεσσαλονίκης.

Το καλοκαίρι του 1952, αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο τμήμα της Γεωπονικής, επέστρεψε στην Κύπρο όπου εργάστηκε ως διευθυντής στο αγρόκτημα της Κυπριακής Αγροτικής Εταιρείας στα Κούκλια Αμμοχώστου. Με το που ξέσπασε ο αγώνας της Ε.Ο.Κ.Α, ο Μάτσης υπήρξε ένα από τα πρώτα μέλη που εντάχθηκαν στις τάξεις της Οργάνωσης. Στον Μάτση, ο οποίος έφερε το ψευδώνυμο Μιλτιάδης, ανατέθηκε ο τομέας Αμμοχώστου και η δημιουργία ομάδων κρούσεως σε Αμμόχωστο και Μιτσερό, ενώ από τον Αύγουστο του 1955 ανέλαβε καθήκοντα ως παγκύπριος σύνδεσμος μεταξύ του Αρχηγού Γεώργιου Γρίβα Διγενή και των αγωνιστών, καθώς και υπεύθυνος μεταφοράς οπλισμού και εφοδίων. Μάλιστα, τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους κατέβαλε προσπάθειες για την απελευθέρωση του Καραολή, χωρίς όμως θετικό αποτέλεσμα. Γρήγορα ανέπτυξε έντονη και πλούσια δράση σε Αμμόχωστο και Κερύνεια.

Στις 9 Ιανουαρίου 1956, ο Κυριάκος Μάτσης συλλήφθηκε και οδηγήθηκε στα κρατητήρια της Ομορφίτας. Εκεί, δέχθηκε φρικτά και ανελέητα βασανιστήρια από τους Άγγλους, προκειμένου να προδώσει και να δώσει πληροφορίες σχετικά με την οργάνωση, τους συναγωνιστές του και τον Αρχηγό. Μάταια όμως. Ο Κυριάκος δεν έβγαζε λέξη απ’ το στόμα του. Αντ’ αυτού, αντλούσε δύναμη και συνέχιζε το έργο του, δημιουργώντας βιβλιοθήκη εντός των κρατητηρίων, μορφώνοντας τους συγκρατουμένους του. Ο ίδιος ο Χάρτινγκ, προσπαθώντας να λύσει τη σιωπή του παλικαριού, τον επισκέφθηκε στο κελί του, προσφέροντάς του το ποσό των πεντακοσίων χιλιάδων λιρών, καθώς και εκτάσεις γης. Ο λεβέντης αγωνιστής όμως, του έδωσε την απάντηση «Ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα, αλλά περί αρετής», αποστομώνοντάς τον.

Στις 13 Σεπτεμβρίου 1956, ο Μάτσης μεταμφιεσμένος σε οικοδόμο, επιχείρησε επιτυχώς να αποδράσει από την Κοκκινοτριμιθιά, και ανέλαβε εκ νέου να συνεχίσει το έργο του στο πεδίο της μάχης. Στις 19 Νοεμβρίου 1958, κατόπιν προδοσίας, ο αγωνιστής μας περικυκλώνεται από Άγγλους στρατιώτες στο κρησφύγετό του στο Δίκωμο, μαζί με τους συναγωνιστές του Ανδρέα Σοφιόπουλο και Κώστα Χριστοδούλου. Με διαταγή του, οι δυο συναγωνιστές του παραδίδονται στους Άγγλους, όχι όμως και ο ίδιος. Όταν οι αποικιοκράτες του ζήτησαν να παραδοθεί, αυτός φώναξε «αν βγω θα βγω πυροβολώντας». Αρνούμενος να παραδοθεί και δεχόμενος τις χειροβομβίδες των Άγγλων, ο ήρωας πέρασε στο πάνθεο της αιωνιότητας. Οι Άγγλοι κατακτητές, φοβούμενοι την αντίδραση του λαού της Κύπρου αρνήθηκαν να παραδώσουν στην οικογένεια του Μάτση το λείψανό του, το οποίο και τάφηκε στον περίβολο των Κεντρικών Φυλακών.

Ως Π.Ε.Ο.Φ Θεσσαλονίκης, υποκλινόμαστε στο μεγαλείο και την ανδρεία του Κυριάκου Μάτση. Είναι χρέος όλων μας να τιμούμε μία από τις πιο συγκλονιστικές μορφές της Ε.Ο.Κ.Α. Ο καλύτερος τρόπος να τιμήσουμε τη μνήμη αυτού του ήρωα είναι να συνεχίσουμε τον αγώνα του. Ο Κυριάκος Μάτσης ήταν άνθρωπος προικισμένος και με σπάνιες αρετές και ιδανικά, που προκαλούσε τον σεβασμό των συναγωνιστών του. Η δύναμη, το θάρρος, η ευγένεια και το μεγαλείο της ψυχής του, του έδινε τη δύναμη να εμψυχώνει, να παρηγορεί και να συμβουλεύει τους συναγωνιστές του για να συνεχίσουν τον αγώνα της λευτεριάς και της Ένωσης με τη μητέρα Ελλάδα!

Γραφείο Τύπου
Π.Ε.Ο.Φ Θεσσαλονίκης