Μετά την τριμερή συνεργασία, στη Λευκωσία, τον Μάρτιο του 2023, μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ έλαβαν χώρα δύο σημαντικές συναντήσεις ανάμεσα σε Κύπρο και Ισραήλ. Η πρώτη συνάντηση πραγματοποιήθηκε στις 11 Μαΐου 2023, μεταξύ του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη και του Πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου. Επίκεντρο της συζήτησης αποτέλεσε για άλλη μια φορά ο αγωγός EastMed. Συγκεκριμένα, προτάθηκε από κοινού η δημιουργία ενός υποθαλάσσιου αγωγού που θα καταλήγει στην Κύπρο, και που μελλοντικά θα μπορεί να αποτελέσει κομμάτι του EastMed. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του κ. Νετανιάχου, πρόκειται για έναν αγωγό που θα μεταφέρει ποσότητα φυσικού αερίου στην Κύπρο για υγροποίηση (LNG) και έπειτα θα το εξάγει στις ευρωπαϊκές αγορές. Από τη μεριά του ο κ. Χριστοδουλίδης έκανε λόγο για τεχνικά εφικτή λύση, ούτως ώστε να υπάρχει φυσικό αέριο στην Κύπρο, τόσο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, όσο και για την εξαγωγή του στην Ευρώπη.

Τα προαναφερθέντα μπορεί να φαντάζουν ιδανικά, αλλά εξυπηρετούν συμφέροντα. Αρχικά διαφαίνεται πως οι ισχυρισμοί του Ισραήλ για μηδενικές σχέσεις με την Τουρκία δεν αντιπροσωπεύουν εξ ολοκλήρου την πραγματικότητα, εφόσον μία κίνηση δημιουργίας ενός μικρού EastMed πιθανότατα να ενισχύσει τους δεσμούς μεταξύ των δύο αυτών κρατών, κάτι που θα αφήσει ευχαριστημένες τις άμεσα εμπλεκόμενες ΗΠΑ. Ουσιαστικά, τον Ιανουάριο του 2023, οι ΗΠΑ προχώρησαν στη δημοσίευση του χάρτη Μπάιτεν-Χόκσταϊν, βάσει του οποίου προβλεπόταν η ενεργειακή εξυπηρέτηση πρωτίστως της Τουρκίας, με αγωγό από το Ισραήλ μέσω της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Την εμπλοκή της Τουρκίας, στο ζήτημα αυτού του αγωγού, γνωστοποίησε τον Μάιο του 2023, ο Ιταλός Διευθύνων Σύμβουλος της Eni, Κλαούντιο ντε Σκάλτσι, τέσσερεις μέρες πριν εγκριθεί μέσω ψηφίσματος η συνέχιση του διαλόγου της ιταλικής κυβέρνησης με τις χώρες που εμπλέκονται στο έργο του EastMed. Ερωτηθείς για τα παραπάνω, ο Υπουργός Ενεργείας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Κύπρου κ. Γεώργιος Παπαναστασίου, δεν απάντησε.

Σημειώνεται ότι στις 29 Μαΐου, το Υπουργείο Ενεργείας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Κύπρου (ΥΕΕΒ) σε συνεργασία με την εταιρεία Υδρογονανθράκων Κύπρου (ΕΥΚ), οργάνωσαν διήμερο workshop με τίτλο «The Cyprus Gateway Natural Gus to Power Liquefaction». Στο διήμερο έγινε έκκληση προς διεθνείς εταιρείες να στηρίξουν τα σχέδια της κυβέρνησης για δημιουργία μιας ενεργειακής πύλης προς την Ευρώπη από την Ανατολική Μεσόγειο. Ο κ. Χριστοδουλίδης σε δηλώσεις του στο διήμερο τόνισε πως η εξαγωγή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, θα συντελέσει στην απαλοιφή της ενεργειακής κρίσης που προέκυψε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς και ότι θα επιφέρει λύτρωση στις πιέσεις των παγκόσμιων οικονομικών. Οι συγκεκριμένες δηλώσεις αφήνουν πολλά κενά, όπως το γεγονός πως αν πραγματικά το φυσικό αέριο μεταφέρεται στην Ευρώπη με πλοία, η τιμή του θα είναι ιδιαίτερα αυξημένη, άρα δεν θα επιλύει κάποια κρίση καθώς και το ότι, πολύ πιθανόν, ματαιώνονται τα σχέδια για σύνδεση μέσω αγωγού μεταξύ Κύπρου και Κρήτης, αφού η Ελλάδα δεν αναφέρεται πουθενά.

Η δεύτερη συνάντηση πραγματοποιήθηκε μεταξύ του κ. Παπαναστασίου και του ομόλογου του Υπουργού Ενέργειας και Υποδομών του Κράτους του Ισραήλ, κ. Ισραήλ Κατς. Η συνάντηση αυτή έγινε στο Ισραήλ, στις 15 Ιουνίου και σε αυτήν αποφασίστηκε η δημιουργία κοινών ομάδων εργασίας. Οι εν λόγω ομάδες θα ασχοληθούν με την ηλεκτρική διασύνδεση και με την προώθηση της διμερούς συνεργασίας προς αξιοποίηση του φυσικού αερίου. Το γεγονός πως πλέον σε όλες τις ιστοσελίδες η συνεργασία αναφέρεται ως διμερής, τονίζει ότι δεν υπολογίζεται η Ελλάδα σε αυτό το νέο βήμα. Σε αυτόν τον άξονα μας οδήγησαν και οι δηλώσεις του κ. Παπαναστασίου, ο οποίος ανέφερε ότι «προωθούμε την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου-Ισραήλ, καθώς και τον τρόπο με τον οποίον η Κύπρος μπορεί να αποτελέσει πύλη του ισραηλινού, φυσικού αερίου προς την αγορά της Ευρώπης». Μιλά μόνο για ισραηλινό φυσικό αέριο και δεν αναφέρεται πουθενά στην Ελλάδα, ενώ σε προηγούμενες δηλώσεις του αναφέρεται μόνο ως «ενδιαφερόμενη για παραλαβή» ποσοτήτων υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Εντός των επόμενων μηνών αναμένεται να υπάρξουν και άλλες συναντήσεις προκειμένου να μπει στην τελική ευθεία η επίτευξη του μικρού αγωγού EastMed, όπως χαρακτηρίστηκε ο εν λόγω αγωγός μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ. Όπως όλα δείχνουν, μια τέτοια κίνηση θα ενταφιάσει κάθε προσπάθεια ολοκλήρωσης του πραγματικού αγωγού, λαμβάνοντας υπόψιν την περιθωριοποίηση της Ελλάδας και  τις πρόσφατες αμερικανικές βλέψεις για εμπλοκή της Τουρκίας.

Παρόλα αυτά, από μεριάς του κ. Νετανιάχου φαίνεται να υπάρχει η θέληση για μια ακόμα τριμερή συνάντηση μεταξύ Ελλάδος, Κύπρου και Ισραήλ, κάτι που αφήνει ελπίδες για μη αποκοπή της Ελλάδας από την ενεργειακή δίοδο. Προς το παρόν δεν υπάρχουν άλλα απτά δεδομένα.

Τονίζουμε ότι οι σχέσεις της Κύπρου με τα γειτονικά κράτη θα καταστούν επωφελείς μόνο εάν αλλάξουμε πορεία πολιτικής πλεύσης και δημιουργήσουμε μια εθνοκεντρική πολιτική, που θα αποσκοπεί στην Ελευθερία της πατρίδας μας. Η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να αναβαθμίσει περαιτέρω τον ρόλο και την αξιοπιστία της, αξιοποιώντας τη συνεργασία με το ισχυρό Ισραήλ. Στη βάση μιας αποτρεπτικής πολιτικής, θα μπορεί να αντιμετωπιστεί η προκλητικότητα της Τουρκίας στο νησί και να προβληθεί το ζήτημα του Κυπριακού στη σωστή του βάση, ώστε να μπορέσουμε να απαιτήσουμε την έναρξη συνομιλιών με την Τουρκία, που αποτελεί τη μοναδική υπαίτιο της εισβολής και κατοχής του νησιού μας.

Ως Π.Ε.Ο.Φ Θεσσαλονίκης, απαιτούμε όπως ακολουθηθούν τα αρχικά σχέδια για την υλοποίηση του αγωγού Eastmed, που περιλαμβάνουν την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ, στη βάση όμως μιας αποτρεπτικής πολιτικής απέναντι στην Τουρκία, προκειμένου να τεθεί η ορθή βάση για το πλαίσιο της Απελευθέρωσης. Παράλληλα, η υλοποίηση του αγωγού Eastmed αποτελεί μια ακόμα ευκαιρία για την άμεση και αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ Ελληνικής και Κυπριακής Δημοκρατίας και την από κοινού εκμετάλλευση των συμμαχιών μας προς όφελος, όχι μόνο της οικονομίας των δύο κρατών, αλλά και του Έθνους μας.

Γραφείο Τύπου
Π.Ε.Ο.Φ Θεσσαλονίκης