Στην καρδιά της Θεσσαλονίκης, στο κέντρο της πάλαι ποτέ αυτοκρατορικής συμβασιλεύουσας, βρίσκεται ένας βυζαντινός ναός, περισσού κάλλους, ο οποίος ανεγέρθηκε ανάμεσα στα τέλη του 13ου αιώνος και τις αρχές του 14ου.

Εκεί, στη συμβολή των οδών Αρριανού και Ιασωνίδου στέκει αγέρωχος ο ναός του Αγίου Παντελεήμονα, σαν να αντιστέκεται σε κάθε σύγχρονη τάση ισοπέδωσης, μαζί με τα άλλα αναδεικνυόμενα διάσπαρτα βυζαντινά μνημεία της πόλη. Κάθε Κυριακή, στην πρωινή λειτουργία, είναι σαν να φεύγει κανείς, για λίγο, από την κοιμώμενη Θεσσαλονίκη, αφού εισερχόμενος στο προαύλιο του ναού, με τις μαρμάρινες κολώνες και το πλακόστρωτο, νιώθεις ότι είσαι πιο κοντά σε μοναστηριακή ιερουργία.

Ο σημερινός ναός είναι μόνο ότι απέμεινε από τις κακουχίες των αιώνων, αφού αυτό που βλέπουμε σήμερα ήταν απλά το καθολικό της βυζαντινής μονής της Θεοτόκου Περιβλέπτου, πιο γνωστής ως «μονής του Ισαάκ» (από τον ιδρυτή της μονής Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ιάκωβο (1295-1314)). Πλησίον του ναού, βρίσκεται η Ροτόντα και η Αψίδα του Γαλερίου, δημιουργώντας έτσι τα τρία αυτά μνημεία, ένα νοητό τρίγωνο που μέσα του περικλείεται ιστορία αιώνων, αλλά και ασύγκριτη πολιτιστική ομορφιά.    

Στόχος μας είναι να αναδείξουμε την μνημειακή παράδοση και κληρονομιά της Θεσσαλονίκης, η οποία δεν τυγχάνει της αναγνώρισης που της αξίζει, δεδομένης της σημασίας που είχε η πόλη κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής, αλλά και της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ενδεικτικός ήταν ο «τίτλος» που συνόδευε την πόλη κατά τη βυζαντινή περίοδο και που την ήθελε δεύτερη στη ιεραρχία μετά τη Βασιλεύουσα. «Θεσσαλονίκην μετά την μεγάλη παρά Ρωμαίων πρώτην πόλιν (σ.σ ήτοι την Κωνσταντινούπολη)».

Γραφείο Τύπου
Π.Ε.Ο.Φ Θεσσαλονίκης