Την ενδιάμεση συμφωνία αποχώρησης ανακοίνωσαν, μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις, η πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Τερέζα Μέι με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλτ Τουσκ. Η συμφωνία αποτελείται από δύο μέρη. Ένα νομικά δεσμευτικό που αποτελείται από 580 σελίδες και μια πολιτική διακήρυξη 26 σελίδων που σχετίζεται με τις μελλοντικές σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών.
Το σύμφωνο απόσυρσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κάποια βασικά σημεία που αφορούν τους τομείς της συμφωνίας. Το πρώτο σημείο σχετίζεται με την ημερομηνία απόσυρσης του ΗΒ από την ΕΕ, με καθορισμένη μέρα την 29η Μαρτίου 2019, αλλά στην πραγματικότητα θα παραμείνει για ακόμα δύο σχεδόν χρόνια, μέχρι τα τέλη του 2020, στην ενιαία αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή την περίοδο τα δύο μέρη θα συζητούν την νέα εμπορική σχέση που θα έχουν στην εποχή μετά το Brexit.
Το δεύτερο σημείο αφορά το σύνορο με την Δημοκρατία της Ιρλανδίας στο σημείο που ενώνεται με την Βόρεια Ιρλανδία, η οποία ανήκει στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η Βόρειος Ιρλανδία θα παραμείνει εντός της τελωνειακής ένωσης της ΕΕ και θα λειτουργεί ακόμα υπό το καθεστώς ελεύθερης διακίνησης, κάτι που δεν παραβιάζει τη Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής. Όμως οι αντιδράσεις για το «χαλαρό σύνορο» με την Δημοκρατία της Ιρλανδίας φουντώνουν. Παρά να δυσαρεστηθούν τόσα εκατομμύρια Βρετανών πολιτών θα ήταν προτιμότερο να ενεργοποιηθεί η Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής και να ζητηθεί από τους κατοίκους της Βορείου Ιρλανδίας αν επιθυμούν να ενταχθούν στην Δημοκρατία της Ιρλανδίας.
Επίσης, το σύμφωνο αναφέρει ότι το συνολικό κόστος για το Brexit, που ανέρχεται στις 39 δις. Στερλίνες, βαραίνει το ΗΒ με βάση τις δεσμεύσεις του στα κοινοτικά προγράμματα. Οι Βρετανοί που διαμένουν εντός Ε.Ε. και οι Ευρωπαίοι πολίτες που διαμένουν στο ΗΒ θα συνεχίσουν υπό το καθεστώς που ήταν πριν την συμφωνία. Επίσης, οι πολίτες της Βρετανίας και της ΕΕ δεν θα χρειάζονται βίζα για ταξίδια που θα διαρκέσουν σύντομο χρονικό διάστημα.
Ακόμα, οι δύο πλευρές θα προσπαθήσουν να διατηρήσουν τις συμφωνίες τους σχετικά με την αστυνόμευση, όσο είναι νομικά εφικτό.
Οι αντιδράσεις στο εσωτερικό του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν ποικίλες και αφορούν κυρίως το σημείο με την παραμονή του «χαλαρού» συνόρου με την Δημοκρατία της Ιρλανδίας που θεωρείται ότι θα αποτελέσει το μεγαλύτερο αγκάθι για τη συμφωνία. Οι βουλευτές του φιλοβρετανικού κόμματος DUP της Βορείου Ιρλανδίας, που συνεργάζεται με την κυβέρνηση, πιθανολογείται ότι θα καταψηφίσουν την συμφωνία. Επίσης, ο Υπουργός που ήταν αρμόδιος για το Brexit, Ντόμινικ Ράαμπ, παραιτήθηκε δηλώνοντας ότι δεν μπορεί να υποστηρίξει αυτή τη συμφωνία. Οι εργατικοί βουλευτές, που αποτελούν την πλειοψηφία της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δήλωσαν ότι θα καταψηφίσουν τη συμφωνία.
Επιπλέον, πρόταση μομφής για την Τερέζα Μέι ετοιμάζουν οι βουλευτές του κυβερνώντος Συντηρητικού Κόμματος. Απαιτείται η υπογραφή του 15% των βουλευτών της κυβέρνησης, δηλαδή 48 βουλευτών, για να τεθεί στη Βουλή η πρόταση μομφής.
Ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών, Μπόρις Τζόνσον, δήλωσε ότι αυτή η συμφωνία μετατρέπει το ΗΒ σε ένα υποτελές κράτος. Οι διαφωνούντες με τη συμφωνία υποστηρίζουν ότι θα παραμείνουν δεσμευμένοι από την ΕΕ λόγω του ότι παραμένουν στην ενιαία αγορά και δεσμεύονται από τους νόμους και τους κανόνες της χωρίς να είναι στην ΕΕ, ούτως ώστε να μπορούν να ψηφίσουν και να έχουν λόγο για αυτούς. Επί της ουσίας, θα λαμβάνονται αποφάσεις που θα αφορούν το ΗΒ χωρίς αυτό να μπορεί να έχει λόγο για αυτές.
Το πρώτο βήμα για την επικύρωση της συμφωνίας είναι η επικύρωση της από το Βρετανικό Κοινοβούλιο. Η Τερέζα Μέι επιθυμεί όπως το σχέδιο τεθεί σε ψηφοφορία, σε συνεδρία της Βουλής πριν τη διακοπή των εργασιών της για τα Χριστούγεννα στις 21 Δεκεμβρίου.
Ακολούθως, η συμφωνία πρέπει να περάσει και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όπου απαιτείται απλή πλειοψηφία. Η διαδικασία αυτή αναμένεται να πραγματοποιηθεί μέχρι τις αρχές του 2019. Τέλος, για να επικυρωθεί η συμφωνία, πρέπει να περάσει από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που απαιτεί τους ψήφους του 72% των 27 αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ, δηλαδή 20 ψήφους.
Πληθαίνουν οι φωνές των Σκωτσέζων που επιθυμούν την ανεξαρτητοποίηση της χώρας από το Ηνωμένο Βασίλειο μετά την συμφωνία για το Brexit. Η πρωθυπουργός της Σκωτίας, Νίκολα Στέρτζον, δήλωσε επίσημα ότι το Brexit ενισχύει τα επιχειρήματα υπέρ της ανεξαρτητοποίησης. Επίσης, δήλωσε ότι σκέφτονται το χρονοδιάγραμμα μιας πιθανής νέας ψηφοφορίας για την απόσχισή τους.
Αντιδράσεις για το Brexit εξέφρασε η Ισπανία, αναφορικά με τα σημεία που αφορούν το Γιβραλτάρ. Συγκεκριμένα, η Ισπανία θεωρεί ότι δεν υπάρχει σαφήνεια σχετικά με το καθεστώς κυριαρχίας του Γιβραλτάρ. Το Γιβραλτάρ τελεί υπό Βρετανική κυριαρχία από το 1713 αλλά δικαίως διεκδικεί την επικράτειά του και η Ισπανία. Η Ισπανία εμμένει στην άποψη ότι το Γιβραλτάρ δεν αποτελεί μέρος του ΗΒ και απειλεί να καταψηφίσει την συμφωνία αν δεν εξακριβωθεί το καθεστώς κυριαρχίας του Γιβραλτάρ.
Το δεύτερο πρωτόκολλο που συνοδεύει τη συμφωνία αφορά την Κύπρο και τις Βρετανικές Βάσεις. Το πρωτόκολλο επιτρέπει τη συνέχιση των υφιστάμενων συμφωνιών και οι 11 χιλιάδες πολίτες που εδρεύουν σε εδάφη υπό βρετανική κυριαρχία θα συνεχίσουν να το κάνουν.
Δυστυχώς, στην Κύπρο επικρατεί μια πολιτική αδιαφορία σχετικά με το ζήτημα. Αν υπήρχε κάποια στιγμή που η Κυπριακή Δημοκρατία θα μπορούσε να απαιτήσει και να μπορεί να κερδίσει κάτι, ήταν η συγκεκριμένη. Αλλά η πολιτική ηγεσία σφυρίζει αδιάφορα και άφησε αυτό το θέμα να περάσει ασυζητητί, χωρίς να τραβήξει ιδιαίτερα τα φώτα της δημοσιότητας. Επομένως, συνεχίζουμε να κρατάμε ζωντανό με τη στάση μας το καθεστώς βάσεων, που εγκαθιδρύθηκε στην Κύπρο μετά από χρόνια Βρετανικής κατοχής, και να αποδεχόμαστε να κυματίζει «περήφανα» στο νησί μας η σημαία των αποικιοκρατών κατακτητών μας. «Χαίρε, ω χαίρε, Ελευθερία».
Πρέπει να τονίσουμε ότι είναι πολύ σημαντικό ότι επετεύχθει συμφωνία σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Παρόλα αυτά, είναι μια συμφωνία που δεν είναι κοινώς αποδεχτή και έχει αρκετά μελανά σημεία τα οποία χρίζουν περαιτέρω συζήτησης. Η βρετανική κυβέρνηση οφείλει να αφουγκραστεί τις ανησυχίες των διαφωνούντων με τη συμφωνία, αφού όντως δεν υπάρχουν λεπτομερείς αναφορές σε διατάξεις και χρονοδιαγράμματα, κάτι που καθιστά την συμφωνία ασαφή και προβληματική. Δικαίως λοιπόν κατηγορείται η κ. Μέι ότι υπέγραψε μια ενδιάμεση συμφωνία «ομηρίας» του Λονδίνου από την ΕΕ. Δεν υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα που να αναγκάζει την ΕΕ να υπογράψει την τελική συμφωνία, με αποτέλεσμα να παραμένει το ΗΒ στην ενιαία αγορά της δεσμευμένο από τους κανόνες της δίχως να έχει δικαίωμα ψήφου για τους νόμους που είναι αναγκασμένο να εφαρμόσει.
Γραφείο Τύπου
Π.Ε.Ο.Φ. Θεσσαλονίκης
